Merkeziyetsizlik, kripto varlıklar, blok zinciri, token, tokenizasyon, gerçek dünya varlıkları… Türkiye’nin öncü şirketlerinin dijital dönüşümüne eşlik eden BTC Bilişim Hizmetleri olarak bugün, son yıllarda internete aşina, finansla biraz ilişkili herkesin mutlaka gördüğü bu kavramların temelinde yatan bir teknolojiyi konu edeceğiz. Evet, blok zincirinden bahsediyoruz. Blok zinciri çoğunlukla kripto para birimleriyle ve dijital varlıklarla özdeşleşse de tamamen matematiksel güvene dayalı, değiştirilemez bir kayıt tutma aracı olan blok zinciri teknolojisinin kurumsal uygulamalarına, blok zincirinin SAP entegrasyonuna değineceğiz. Blok zincirinin kurumsal şirketlere sürdürülebilirlikten tedarik zincirine, veri güvenliğinden karbon hesaplamalarına, hangi alanlarda nasıl katkıda bulunduğunu, kurumsal uygulama yazılımı pazarının lideri SAP’nin perspektifinden aktarmaya çalışacağız. Öncelikle, “Blok zinciri nedir?” sorusuna yanıt vererek başlayalım.
Blockchain (blok zinciri) nedir?
İngilizce blockchain olarak anılan blok zinciri, en basit tanımıyla bir ağdaki işlemlerin kaydedilmesi ve varlıkların takip edilmesi sürecini kolaylaştıran, erişilebilir ve değişmez bir defterdir. Ev, araba, nakit, arazi gibi mülkler ve fiziksel varlıklar da fikri mülkiyet, patentler, telif hakları gibi gayri maddi varlıklar da blok zinciri üzerinde takip edilebilir. Başka bir deyişle tüm değerli varlıklar blok zinciri ağlarında izlenebilir. Bir sonraki başlıkta değineceğimiz, blok zincirinin temel özellikleri, bu teknolojiyi diğer tüm dijital kayıt yöntemlerinden güvenli kılar.
Blok zincirinin temel özellikleri nelerdir?
Blok zincirinin temel özellikleri dağıtık defter teknolojisi, değiştirilemez kayıtlar ve akıllı sözleşmeler olarak sıralanabilir.
- Dağıtık defter teknolojisi: İngilizcede distributed ledger technology olarak bilinen bu teknoloji, bir blok zinciri üzerindeki tüm işlemlerin bir defterde değil, ağ genelinde kayıtlı ve tüm blok zinciri katılımcıları tarafından erişilebilir olmasını sağlar.
- Değiştirilemez kayıtlar: Blok zincirinde her kayıt bir kere gerçekleştirilebilir. Hiçbir katılımcı, bir kayıt tamamlandıktan sonra paylaşılan deftere kaydedilen işleme değiştiremez. Şayet bir hata ya da değişiklik yapılacaksa, bu düzeltme ya da düzenleme yeni bir kayıtta gerçekleştirilir.
- Akıllı sözleşmeler: Tıpkı gerçek hayattaki sözleşmeler gibi, blok zincirinde de akıllı sözleşmeler vardır. Akıllı sözleşmelerin koşulları ve kuralları bir kez belirlenir ve blok zincirinde tutulur. Otomatik olarak çalışan bu sözleşmeler, ağ üzerindeki işlemleri karşılıklı güvene dayalı biçimde hızlandırır.
Blok zincirinin temel özellikleri, bu teknolojinin değiştirilemezliğinin, sunduğu güvenin, erişilebilirliğinin ve ölçeklenebilirliğinin garantisi olarak konumlanır.
Blok zinciri kullanım senaryoları: İş dünyası blok zinciriyle neler yapabilir?
Coinbase tarafından yayımlanan Kriptonun Durumu: Fortune 500 Zincir Üstüne Taşınıyor başlıklı araştırma, genellikle finansla ve piyasalarla özdeşleştirilen blok zinciri teknolojisinin aslında kurumsal şirketlerde de yaygın kullanım alanı bulabildiğini gösteriyor. Rapora göre 2024’ün ilk çeyreğinde,
Fortune 100 listesinde yer alan 100 büyük ABD şirketinin zincir üstü diye tabir edilen blok zinciri projelerinin sayısında, bir yıl öncesine kıyasla %39’luk bir artış görülüyor. Bu artışla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkan kurumsal blok zinciri ilgisinin, kurumsal şirketlerden küçük ve orta ölçekli işletmelere kadar uzandığını fark etmek mümkün. Fortune 500 listesinde yer alan şirketlerin %56’sı, blok zinciri uygulamaları ve projeleri geliştiriyor.